In totaal werden 14 tomatenpureeproducten die in Zweedse supermarkten worden verkocht, geanalyseerd.
Verschillende merken bevatten zogenoemde Alternaria-toxines – schimmelgifstoffen die kunnen ontstaan wanneer tomaten tijdens teelt of opslag beschimmelen – in concentraties drie tot zeven keer hoger dan de indicatieve waarden van de EFSA.
Testfakta gaf MeasurLabs in Finland opdracht om de analyse te organiseren en te waarborgen, uitgevoerd in een geaccrediteerd levensmiddelenlaboratorium.
Naast schimmeltoxines werd ook onderzocht op pesticidenresiduen – in totaal 644 verschillende stoffen.
“Waarschijnlijk zijn de toxines gevormd in tomaten die tijdens de teelt of na de oogst beschimmeld zijn. Als deze niet worden verwijderd vóór verwerking, verspreiden de toxines zich door het hele product. Ze zijn bovendien hittebestendig en blijven dus in het eindproduct aanwezig”, zegt Pasi Tuomikoski, voedselchemicus bij MeasurLabs.
Geen van de geteste producten is illegaal te verkopen.
De EFSA heeft nog geen bindende limieten vastgesteld, maar slechts indicatieve niveaus die dienen als waarschuwing voor producenten.
Volgens EFSA bestaat er een theoretisch risico op genotoxische effecten bij een dagelijkse inname van meer dan 2,5 nanogram per kilogram lichaamsgewicht.
Voor een volwassene van 60 kg betekent dit 150 nanogram per dag – een waarde die in deze test werd bereikt bij een regelmatige consumptie van ongeveer 2 gram tomatenpuree per dag van het product met de hoogste concentratie.
“Voor consumenten is het moeilijk zich te beschermen tegen dergelijke toxines in bewerkte producten, omdat ze geen smaak of geur hebben. AOH en AME zijn niet acuut giftig, maar langdurige blootstelling kan gevolgen hebben voor de gezondheid,” aldus Åsa Svanström, microbiologe bij de Zweedse Voedselautoriteit.
In elf van de veertien producten werden ook sporen van pesticiden aangetroffen, allemaal onder de wettelijke limieten.
Drie merken – Itigo, Änglamark en Kung Markatta – waren volledig residuvrij.
De resultaten tonen aan dat producenten hun kwaliteitscontrole en grondstoffenselectie moeten verbeteren.
Voor consumenten is er geen acuut gezondheidsrisico, maar de studie benadrukt het belang van waakzaamheid in teelt en productie.