Według testu przeprowadzonego przez Testfakta odpowiedni kask rowerowy może zapewnić nawet czterokrotnie lepszą ochronę przed wstrząsem mózgu. W teście skorzystano z metody mierzącej poziom odkształcenia mózgu na skutek wypadku.
Na terenie Szwecji każdego dnia trzech rowerzystów doznaje poważnych urazów głowy. Założony na głowę kask zmniejsza oczywiście ryzyko ich wystąpienia, ale test wykonany przez Testfakta pokazuje, że obecnie dostępne w sprzedaży kaski chronią nasze głowy w różnym stopniu. Chodzi tu głównie o uderzenia ukośne, z boku głowy, nie zaś o uderzenia proste.
– Ten typ uderzeń jest bardziej powszechny, zwiększa także ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu i jego poważnego uszkodzenia, ponieważ dochodzi do obrotu głowy oraz mózgu – mówi Madelen Fahlstedt, naukowiec z Wydziału Neuroniki uniwersytetu KTH w Sztokholmie, która współpracowała z Testfakta podczas analizy wyników testu.
Choć uderzenia ukośne są częstsze i bardziej niebezpieczne, do niedawna producenci kasków skupiali się na właściwościach amortyzujących kasków na wypadek uderzeń prostych ze względu na obowiązujące prawodawstwo.
– Wiedza na temat ryzyka związanego z obrotem głowy podczas upadku dostępna jest już od lat 50. XX wieku. Jednak dopiero teraz branża zaczęła zajmować się tą kwestią na poważnie – mówi Madelen Fahlstedt.
Zdjęcie: Anna Sigge
W ciągu ostatnich lat pojawiły się również kaski zmniejszające ryzyko obrotu głowy w przypadku uderzenia. Są to kaski z tzw. systemem MIPS. Jak się one sprawdzają?
Na zlecenie Testfakta laboratorium SP Sveriges Tekniska Forskningslaboratorium w Borås w Szwecji przetestowało pięć kasków z systemem MIPS i cztery wyprodukowane bez jego użycia. Każdy z kasków nałożono na głowę manekina testowego i poddano uderzeniom prostym oraz ukośnym. W głowie testowej znajduje się aparatura pomiarowa, której zadaniem jest dokonywanie pomiarów ruchów głowy. Korzystając z tych danych pomiarowych, Madelen Fahlstedt przeprowadziła analizę uszkodzeń mózgu w zależności od typu uderzenia.
– Skorzystaliśmy z naszego modelu symulacji komputerowej, dzięki któremu uzyskaliśmy informacje dotyczące stopnia odkształcenia tkanki mózgowej podczas każdego z uderzeń. Im poważniejsze odkształcenie, tym wyższe ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu – mówi Madelen Fahlstedt.
Zdjęcie: Anna Sigge
Wyniki testu wykazały, że system MIPS pomaga chronić głowę. Ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu jest cztery razy niższe w przypadku kasków z systemem MIPS firm Giro i Spectra w porównaniu z produktami Abus i Specialized, które nie są wyposażone w ten system.
Test wykazał również, że kupno dowolnego kasku z systemem MIPS nie gwarantuje większej ochrony. Model Scott Arx Plus Mips to przykład kasku, którego użytkowanie niesie ze sobą dwa razy wyższe ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu w niektórych rodzajach wypadków w porównaniu z produktami firm Spectra i Giro. Nawet jeśli kaski bez systemu MIPS dobrze chronią głowę, tak jak na przykład MET 20 Miles, który otrzymał jedną z lepszych ocen odnoszącą się do wypadku polegającego na upadku z roweru na bok – mimo że nie jest wyposażony w ten system.
– Projekt kasku również spełnia ważną rolę – mówi Madelen Fahlstedt.
Obecnie brak wymagań oraz wartości granicznych dotyczących poziomu ochrony przed obrotem głowy podczas wypadku, do jakich powinni się stosować producenci kasków. W branży trwają jednak szerokie dyskusje na ten temat, które prawdopodobnie zaowocują stworzeniem odpowiednich norm certyfikacji w ciągu najbliższych kilku lat.
Jeśli chodzi o amortyzację wstrząsów podczas uderzeń prostych, wszystkie przetestowane modele kasków spełniały nałożone przez prawo wymagania, choć występowały między nimi różnice.
– Sama amortyzacja wstrząsów również stanowi ważny element, ponieważ zmniejsza ona ryzyko pęknięć czaszki, które także mogą mieć poważne konsekwencje – mówi Madelen Fahlstedt.
Testfakta Editorial
20 maja 2016
System MIPS znajduje się wewnątrz kasku w postaci bardzo śliskiej warstwy, która lekko się obraca w przypadku ukośnego uderzenia w głowę. System ten redukuje zarówno siłę uderzenia, jak i stopień obrotu głowy. Technologia ta została stworzona przez naukowców z Królewskiego Uniwersytetu Technicznego w Sztokholmie (KTH).
Instytut SP Sveriges Tekniska Forskningsinstitut na zlecenie firmy Testfakta przetestował dziewięć różnych kasków pod kątem ochrony przed urazami czaszki oraz wstrząsami mózgu. Naukowcy z KTH następnie przeanalizowali wartości pomiarowe i przeprowadzili ocenę ryzyka dotyczącą wstrząsów mózgu.
Zdolność do złagodzenia siły uderzeń prostych
Test ten przeprowadzono zgodnie z normą ustawową SS-EN 1078. Każdy z kasków umieszczono na manekinie i upuszczono na poziomą powierzchnię z prędkością ok. 20 km/h. Test przeprowadzono w temperaturze +50°C i -20°C.
W teście mierzone jest przyspieszenie translacyjne, to znaczy wartości sił G działających na głowę. Zgodnie z prawem nie mogą one przekraczać 250 g.
Zabezpieczenie przed obrotem głowy podczas uderzeń ukośnych
Kaski upuszcza się z prędkością 22 km/h na równię pochyłą (kąt nachylenia wynosi 45°) w celu przeprowadzenia symulacji różnych typów wypadków.
1. Ukośne uderzenie w bok kasku stanowi symulację upadku na bok lub potrącenie przez pojazd.
2. Ukośne uderzenie w górną część kasku stanowi symulację na przykład upadku przez kierownicę.
3. Ukośne uderzenie w tylną część kasku.
W ramach testów mierzone są wartości sił G działających na głowę oraz stopień obrotu głowy wewnątrz kasku (przyspieszenie obrotowe i prędkość obrotowa).
Wszystkie dane pomiarowe przesłane zostały do KTH w celu przeprowadzenia analizy ryzyka urazów. Skorzystano z modelu ludzkiego mózgu opracowanego przez naukowców z tego uniwersytetu, dzięki któremu uzyskano wiedzę na temat odkształceń szarej tkanki mózgowej wyrażonych w procentach. Dzięki tym danym można było ustalić procentowe ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu.
Jeden z naukowców, którzy stworzyli oprogramowanie do symulacji danych jest także jednym z twórców systemu MIPS. Aby uniknąć ewentualnego konfliktu interesów, naukowcy przeprowadzający symulację danych nie posiadali informacji na temat typów kasków poddanych temu badaniu.
System MIPS znajduje się wewnątrz kasku w postaci bardzo śliskiej warstwy, która lekko się obraca w przypadku ukośnego uderzenia w głowę. System ten redukuje zarówno siłę uderzenia, jak i stopień obrotu głowy. Technologia ta została stworzona przez naukowców z Królewskiego Uniwersytetu Technicznego w Sztokholmie (KTH).
Instytut SP Sveriges Tekniska Forskningsinstitut na zlecenie firmy Testfakta przetestował dziewięć różnych kasków pod kątem ochrony przed urazami czaszki oraz wstrząsami mózgu. Naukowcy z KTH następnie przeanalizowali wartości pomiarowe i przeprowadzili ocenę ryzyka dotyczącą wstrząsów mózgu.
Zdolność do złagodzenia siły uderzeń prostych
Test ten przeprowadzono zgodnie z normą ustawową SS-EN 1078. Każdy z kasków umieszczono na manekinie i upuszczono na poziomą powierzchnię z prędkością ok. 20 km/h. Test przeprowadzono w temperaturze +50°C i -20°C.
W teście mierzone jest przyspieszenie translacyjne, to znaczy wartości sił G działających na głowę. Zgodnie z prawem nie mogą one przekraczać 250 g.
Zabezpieczenie przed obrotem głowy podczas uderzeń ukośnych
Kaski upuszcza się z prędkością 22 km/h na równię pochyłą (kąt nachylenia wynosi 45°) w celu przeprowadzenia symulacji różnych typów wypadków.
1. Ukośne uderzenie w bok kasku stanowi symulację upadku na bok lub potrącenie przez pojazd.
2. Ukośne uderzenie w górną część kasku stanowi symulację na przykład upadku przez kierownicę.
3. Ukośne uderzenie w tylną część kasku.
W ramach testów mierzone są wartości sił G działających na głowę oraz stopień obrotu głowy wewnątrz kasku (przyspieszenie obrotowe i prędkość obrotowa).
Wszystkie dane pomiarowe przesłane zostały do KTH w celu przeprowadzenia analizy ryzyka urazów. Skorzystano z modelu ludzkiego mózgu opracowanego przez naukowców z tego uniwersytetu, dzięki któremu uzyskano wiedzę na temat odkształceń szarej tkanki mózgowej wyrażonych w procentach. Dzięki tym danym można było ustalić procentowe ryzyko wystąpienia wstrząsu mózgu.
Jeden z naukowców, którzy stworzyli oprogramowanie do symulacji danych jest także jednym z twórców systemu MIPS. Aby uniknąć ewentualnego konfliktu interesów, naukowcy przeprowadzający symulację danych nie posiadali informacji na temat typów kasków poddanych temu badaniu.
